Nâng cao hiệu quả gắn kết giữa doanh nghiệp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học

Đây là chủ đề của Hội thảo khoa học cấp Quốc gia năm 2024 do Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM phối hợp với Sở Khoa học Công nghệ TP.HCM và Khách sạn Majestic Sài Gòn tổ chức ngày 9/8 tại TP.HCM.

Chương trình nhằm tạo diễn đàn để các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục trao đổi, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm trong việc tăng cường sự gắn kết đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp; nâng cao năng lực và vị thế của nhà trường và doanh nghiệp,…

TS. Đỗ Thanh Vân, Phó Giám đốc Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP.HCM, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Thủ Thiêm (TP.HCM) cho biết, TP.HCM hiện có 290.337 doanh nghiệp đang hoạt động và nhu cầu nhân lực bình quân của các doanh nghiệp này xấp xỉ 350.000 chỗ làm việc/năm. Trong khi đó hằng năm số sinh viên tốt nghiệp từ các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp có nhu cầu làm việc tại TP.HCM khoảng 301.782 người. Các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp đang là nơi đào tạo, cung cấp chủ lực cho nhu cầu nhân lực ở TP.HCM, chiếm 85,7%.

Trong đó khu vực nông lâm nghiệp và thủy sản cần 960 – 1.050 chỗ làm việc/năm, chiếm 0,3%, khu vực công nghiệp – xây dựng cần 88.448 – 96.740 chỗ làm việc/năm, chiếm 27,64%, khu vực thương mại – dịch vụ cần 230.592 – 252.210 chỗ làm việc/năm, chiếm 72,06%. Cũng theo trung tâm, nhu cầu nhân lực qua đào tạo cần 278.400 – 304.500 chỗ làm việc/năm trong giai đoạn từ 2026 – 2030. Nhu cầu nhân lực qua đào tạo trình độ trung cấp chiếm 28%, sơ cấp chiếm 21%, cao đẳng chiếm 16% và đại học trở lên chiếm 22%.

TS Đỗ Thanh Vân nhận định hiện nay các ngành, nghề đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng và trình độ đại học tại các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng rất đa dạng, có đủ 4 nhóm ngành trọng yếu và 9 lĩnh vực chủ yếu ưu tiên phát triển của TP.HCM.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cho biết, hiện tại TP.HCM có khoảng 55 trường đại học và 35 trường cao đẳng nghề. Mặc dù số lượng các cơ sở đào tạo này khá lớn, nhưng sự gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế. Một khảo sát gần đây cho thấy, chỉ có khoảng 42% chương trình đào tạo đại học có tính thực tiễn cao và khoảng 35% sinh viên tham gia vào các chương trình thực tập tại doanh nghiệp.

ThS. Trần Văn Tú, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM cho biết,  Luật Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) được ban hành năm 2014 và đến năm 2017,  các cơ sở trong hệ thống GDNN tổ chức hoạt động và đào tạo theo các quy định của Bộ LĐTB&XH  là thay đổi chương trình đào tạo và tăng thời lượng thực hành từ 50-70% tổng thời lượng, tăng cường thực hành, thực tập thực tế tại doanh nghiệp để đáp ứng được đúng yêu cầu thực tiễn trong sản xuất kinh doanh và nhu cầu về nhân lực có tay nghề cao của xã hội. Do vậy, chương trình đào tạo ở các nhà trường đã được thay đổi theo mục tiêu đề ra và đã có những kết quả nhất định.

Tuy nhiên, trong quá trình thực tiễn, việc phối hợp, gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, hạn chế, vướng mắc ảnh hưởng không nhỏ đến mục tiêu đào tạo đặt ra. Do đó, việc nâng cao hiệu quả gắn kết giữa doanh nghiệp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học là việc cần thiết và cấp bách của công tác đào tạo nhân lực để đáp ứng cho nhu cầu phát triển của kinh tế, xã hội của TP.HCM nói riêng và của đất nước nói chung.

Nguyễn Đặng An Long, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM trình bày, để xây dựng cơ chế phối hợp, việc đầu tiên là tính chủ động của các cơ sở GDNN trong việc mời doanh nghiệp tham gia vào tất cả các khâu của quá trình đào tạo. Ở đây, các doanh nghiệp sẽ là những người thẩm định các nội dung, phương pháp được thiết kế trong chương trình đào tạo. Việc này sẽ tạo ra tính thích ứng của chương trình đào tạo với những yêu cầu nghề nghiệp của các DN trước những thay đổi liên tục của khoa học – công nghệ.

PGS.TS Lê Chi Lan, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sài Gòn cho rằng, để thành công, cần sự hợp tác và những nỗ lực từ tất cả các bên liên quan. Sự kết nối mạnh mẽ và hiệu quả giữa doanh nghiệp và cơ sở giáo dục là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng đào tạo và đảm bảo rằng sinh viên tốt nghiệp có thể đáp ứng ngay lập tức nhu cầu của thị trường lao động.

Nguyễn Thanh Phương – Trưởng phòng Quan hệ Doanh nghiệp và Việc làm sinh viên, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành – cho rằng trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và nhà trường, nhà trường là bên “cần” hơn. Do vậy, nhà trường sẽ cần linh hoạt hơn, tạo nhiều điều kiện hơn và cho doanh nghiệp được ít nhiều lợi ích khi tham gia hợp tác với nhà trường.

Nguyễn Thành